در این پست می توانید متن کامل این پایان نامه را  با فرمت ورد word دانلود نمائید:بررسی رابطه‌ی بین ابعاد شخصیت و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه تبریز

 

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی ارتباط بین ابعاد شخصیت و سلامت عمومی دانشجویان انجام گرفت. از 370 دانشجوی مقطع کارشناسی، خواسته شد تا پرسش‌نامه‌ی شخصیتی نئو (NEO-FFI)، و پرسش‌نامه‌ی سلامت عمومی (GHQ-28) را تکمیل کنند. برای تحلیل داده‌های پژوهش از شاخص‌ها و روش‌های آماری شامل میانگین، انحراف معیار، t-test، ANOVA، ضرایب همبستگی و رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین ابعاد شخصیتی برون‌گرایی و  باوجدان بودن، با سلامت عمومی دانشجویان رابطه‌ی مثبت و معنی‌دار، و بین روان نژندگرایی و سلامت عمومی آنان، رابطه‌ی متفی و معنی‌دار وجود دارد[1]. همچنین بعد انعطاف پذیری با ابعاد اختلال جسمانی و اختلال در عملکرد اجتماعی ارتباط مثبت و معنی داری نشان داد، اما بعد دلپذیربودن با هیچ یک از ابعاد سلامت عمومی، دارای رابطه معنی دار نبود. ننایج آزمون t، تفاوت معنی داری را در میزان ابعاد شخصیت، و سلامت عمومی دانشجویان دختر و پسر نشان نداد، اما نتایج تحلیل واریانس یک‌راهه(ANOVA) بیانگر وجود تفاوت بین میانگین های ابعاد شخصیت و سلامت عمومی در گروههای مختلف تحصیلی بود. نتایج حاصل از اجرای مدل رگرسیونی نشان داد که از پنج ویژگی شخصیتی فقط سه ویژگی روان نژندگرایی و برون گرایی و دلپذیری وارد مدل رگرسیونی شدند و این ویژگی های شخصیتی توانستند حدود 50 درصد از واریانس سلامت عمومی را تبیین کنند.

 

مقدمه

سلامتی حالتی است که نه‌تنها به کارکردهای بدنی فرد، بلکه به بسیاری از جنبه‌های کارکرد روانی او نیز وابسته است (دیماتئو، 1378). سازمان بهداشت جهانی، سلامتی را چنین تعریف کرده است: سلامتی عبارت است از رفاه کامل جسمی، روانی، اجنماعی و نه فقط فقدان بیماری (گنجی، 1376). امروزه بیشتر محققانی که فرایندهای روان‌شناختی را مطالعه می‌کنند نظرات ساده انگارانه‌ی اختصاصی بودن و مستعد بودن اندام را برای توجیه علائم جسمی رد می‌کنند و از نقطه‌نظر تعاملی به علائم جسمانی می‌نگرند؛  به‌طوری‌که در بیشتر مطالعات، بر تعامل بین حالات روان‌شناختی و متغیرهای زیست‌شناختی و اجتماعی تأکید شده است (ساراسون و ساراسون، 1381).

بررسی‌های مرتبط با رضایت، سازگاری، و سلامت عمومی به مطالعه‌ی این امر می‌پردازد که افراد چگونه و به چه دلایلی تجارب خوشایندی در ابعاد مختلف زندگی‌شان به‌جا می‌گذارند. محققان در این زمینه متغیرهای گوناگونی چون سن، جنس، و … را در حیطه‌های زیستی و اجتماعی، در سازگاری عمومی افراد مؤثر دانسته‌اند. اما، نتایج حاکی از آن بوده است که این متغیرها تأثیر اندکی در سازگاری و سلامت عمومی افراد دارند (فریدمن[2]، 2000). از آن پس، محققان به‌طور فزاینده‌ای به مطالعه و بررسی شخصیت و ابعاد آن به‌عنوان عاملی تأثیرگذار در سلامت عمومی افراد پرداختند و بررسی‌ها نشان دادند که شخصیت افراد می‌تواند مهم‌ترین عامل تأثیرگذار در سازگاری و سلامتی آنان به‌شمار آید (مک‌کری و کوستا[3]، 1980؛ مایرز و دینر[4]، 1995؛ هایز و جوزف[5]، 2003).

اخیراً تحقیق در زمینه‌ی شخصیت و ارتباط آن با سلامتی و آسیب‌های روان‌شناختی توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است. شواهد تجربی زیادی نیز وجود دارد مبنی بر این‌که صفات شخصیتی در ایجاد، کاهش، یا از بین بردن علایم اختلالات روانی نقش مهمی را ایفاء می‌کنند (وایدیگر و سیدلیتز[6]، 2002؛ وایدیگر، 2005). در دهه‌های اخیر، بسیاری از محققان بر این عقیده‌اند که مدل پنج عاملی شخصیت[7]، می‌تواند دانش ما را درباره‌ی شخصیت و سلامتی افزایش دهد (اسمیت و ویلیامز[8]،1992؛ به‌نقل از کروتکوف و هانا[9]، 2004). چنان‌که می‌توان گفت هر یک از پنج عامل اصلی روان نژندگرایی[10](N)، برون‌گرایی[11](E)، انعطاف‌پذیری[12](O)، دلپذیر بودن[13](A) و با وجدان بودن[14] (C)، به‌عنوان مجموعه‌ای از صفات سازش یافته‌ای هستند که می‌توانند هم به فرد و هم به گروه جهت رسیدن به نیازهای اساسی‌شان کمک نمایند (باس[15]،1996؛ به‌نقل از همان منبع).

اما از آن‌جا که دانشجویان هر کشوری گروه قابل‌تر و ممتازتر نسبت به بقیه‌ی افراد جامعه محسوب می‌شوند (شاملو، 1382)، این افراد جهت مطالعه در پژوهش حاضر انتخاب شدند. با توجه به شرایط خاصّ زمانی و مکانی دانشجویان، اختلال در سلامت عمومی این قشر جوان به عوامل زیادی بستگی دارد. محققان مختلف از جمله، باقری یزدی و همکاران (1374؛ به‌نقل از عبدالله زاده، 1382) در بررسی‌های خود در خصوص سلامت دانشجویان و وجود اختلالات روانی در آنان، بیش‌ترین توجه خود را به عواملی نظیر مشکلات اقتصادی، مشکلات تحصیلی، مشکلات خانوادگی، مشکلات مسکن، مشکلات شغلی، مشکلات ازدواج و ارتباط با دیگران معطوف کرده‌اند و نقش عوامل درونی و مهم‌تر از همه، نقش ابعاد شخصیتی افراد را در این زمینه نادیده گرفته‌اند. بنابراین، پژوهش حاضر  توجه به این امر مهمّ را مدّنظر قرار داده و به بررسی عوامل درونی مؤثر در سلامتی این قشر از افراد جامعه پرداخته است. به بیان دیگر، این پژوهش در صدد بررسی رابطه‌ی ابعاد شخصیت و سلامتی  برآمده و میزان تبیین کنندگی ابعاد شخصیت را از سلامت افراد، مورد بررسی قرار داده است.

 

پیشینه‌ی پژوهش

در زمینه‌ی شخصیت و ارتباط آن با مؤلفه‌های سلامت، اولین پژوهش به‌وسیله کوستا و مک‌کری (1986) نشان داد که شادکامی با سطح بالای برون‌گرایی و سطح پایین روان‌نژندگرایی در افراد مرتبط می‌باشد. به‌دنبال این پژوهش، اکثر پژوهش‌های دیگر نیز مثل چن[16] و همکاران (2000)؛ فورنهام[17] و همکاران (1997)؛ و هیلز[18] و همکاران (2001) این ارتباط‌ها را تأیید کرده‌اند. همچنین، مک‌کری و کوستا (1991) بیان کردند که ابعاد شخصیتی دلپذیر بودن و با وجدان بودن می‌توانند تسهیل کننده‌ی عمده‌ای در تجارب مثبت بیش‌تر به‌ترتیب در موقعیت‌های اجتماعی و کسب موفقیت باشند که در نتیجه‌ی آن، میزان احساس شادکامی افزایش پیدا می‌کند. با این حال، انعطاف‌پذیری در تجربه، فرد را به سمت تجربه‌ی حالات هیجانی مثبت و منفی هدایت می‌کند. بنابراین، ارتباط مستقیمی بین شادکامی و ویژگی شخصیتی انعطاف‌پذیری مشخص نشده است.

گوستاوسون[19] (2003) عقیده دارد، بعضی از صفات شخصیتی نقش مهمی در سبب‌شناسی و پیشرفت اختلالات دارند و شخصیت فرد می‌تواند به‌طور غیرمستقیم و از طریق ایجاد رفتارهای ناسالم نظیر سیگار کشیدن، سوء استفاده از مواد، بی‌خوابی، سوء تغذیه، و… باعث بیماری فرد شود. نتایج تحلیل رگرسیون انجام شده در پژوهش برناردو[20] و همکاران (2005) نیز نشان داد که شخصیت (خصوصاً از طریق ابعاد برون‌گرایی و نوروتیسیسم)، یکی از همبسته‌های بسیار مهم سلامتی محسوب می‌شود و ارتباط مثبتی نیز بین انعطاف‌پذیری و عاطفه‌ی مثبت و منفی وجود دارد. همچنین، در پژوهش هایز و جوزف[21] (2003)، نشان داده شد که نمرات بالا در هریک از ابزارهای سلامتی با برون‌گرایی بالاتر، نوروتیسیسم پایین و با وجدان بودن بالاتر همراه بودند. این یافته‌ها نشان دادند که شخصیت می‌تواند 32 تا 56 درصد از واریانس نمرات سلامت روانی را پیش‌بینی و توجیه نماید. بررسی‌های طولی درباره‌ی افراد نشان می‌دهد افرادی که در ابعاد دلپذیر بودن و با وجدان بودن نمرات بالایی داشند از اشخاصی که در این ابعاد نمرات پایین داشتند سلامت روانی بیشتری را نشان دادند ( مک‌کری و کوستا، 1991).

در ایران نیز مانی (1383) در پژوهشی بر روی دانشجویان دانشگاه تبریز نشان داد که بین ابعاد شخصیتی برون‌گرایی، دلپذیر بودن و با وجدان بودن با عواطف مثبت و احساس شادکامی همبستگی مثبت و معنی‌دار و با عواطف منفی همبستگی منفی و معنی‌دار وجود دارد؛ همچنین، بین بعد روان‌نژند‌گرایی با عواطف مثبت و احساس شادکامی همبستگی منفی و معنی‌دار و با عواطف منفی همبستگی مثبت و معنی‌دار وجود دارد.

 

(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

همراه با تمام ضمائم (پیوست ها) با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

فایل ها برای اینکه حجم آنها پایینتر شود وراحتتر دانلود شوند با فرمت rar یا zip فشرده شده و پسوردگذاری شده اند. پسورد همه فایل های این سایت یکسان است.

برای دریافت پسورد فایل اینجا کلیک کنید

بررسی رابطه‌ی بین ابعاد شخصیت و سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه تبریز